Witam,
Chciałbym dodać swoje dwa grosze do tematu, choć ostrzegam, że nie będzie krótko

Przede wszystkim, jeżeli wymiarowanie i tolerowanie w omawianym przypadku ma być zgodne z normami ISO, zaleca się, aby położenie tego typu elementów wymiarowalnych (otwory, wałki) specyfikowane było
za pomocą tolerancji pozycji. Dlaczego? Otóż wymiarowanie z użyciem klasycznych tolerancji +/- po pierwsze jest bardzo niejednoznaczne, gdyż nie wiadomo, który element stanowi początek układu odniesienia przy pomiarach, po drugie prowadzi do sumowania się tolerancji i w efekcie do ich niepożądanego zacieśniania w przypadku obliczania dłuższych łańcuchów wymiarowych.
Dlatego też w pierwszej kolejności należałoby zdefiniować elementy bazowe, względem których tolerowana będzie pozycja otworów / wałków, a dobór tychże elementów bazowych (baz) powinien zostać dokonany głównie na podstawie znajomości funkcji wyrobu w złożeniu. Nawet dla tak prostego przykładu istnieje co najmniej kilka możliwości doboru baz, stąd bez znajomości dokładniejszych szczegółów odnośnie działania złożenia (otoczenie, dodatkowe elementy współpracujące) można jedynie zgadywać, jaki schemat wymiarowy jest najlepszy. Przedstawię jednak jeden, który wydaje mi się stosunkowo prawdopodobny, i co ważniejsze daje zadowalający rezultat:
Elementami bazowymi dla obu części są ich wybrane powierzchnie płaskie.W tej sytuacji, przy założeniu, że pasowanie otwór/wałek ma być H7/h6, jedynym rozwiązaniem, by w najgorszym przypadku obie części ze sobą się spasowały, jest zastosowanie zerowej tolerancji pozycji z modyfikatorem M. Jeżeli otwór będzie wykonany na swoje maksimum materiału (10,000) tolerancja pozycji wynosić będzie 0, natomiast dla minimum materiału (10.015) tolerancja pozycji osiągnie wartość 0,015. Analogicznie dla wałka: dla maksimum materiału (10,000) tolerancja będzie 0, dla minimum (9,991) tolerancja 0,009. Pojęcie zerowej tolerancji pozycji dla maksimum materiału jest często stosowane w podobnych wypadkach, gdyż powoduje, iż nie ma konieczności dalszego drastycznego zacieśniania tolerancji średnic otworu / wałka. Poniżej rysunek obrazujący omawianą sytuację.

- p1.JPG (29.35 KiB) Przeglądane 5775 razy
Natomiast gdyby ktoś z jakichś powodów za wszelką cenę chciał uniknąć stosowania tej zasady, musiałby zmienić rodzaj pasowania na luźne, aby luz pomiędzy współpracującymi otworami i wałkami kompensował ewentualne niedokładności w położeniu tych elementów.
Jak już wspomniałem, analizować można naprawdę wiele sytuacji, jednak bez dalszych informacji odnośnie funkcji złożenia nie ma to większego sensu.
Mam nadzieję, że pomogłem. W razie wątpliwości czekam na pytania.